estradiol met diënogest

Introductie

Estradiol is een vrouwelijk geslachtshormoon, een oestrogeen. Vrouwelijke geslachtshormonen zijn nodig voor de vruchtbaarheid. Ze worden voornamelijk gemaakt in de eierstokken.

Tussen het 40e en 55e levensjaar neemt de activiteit van de eierstokken geleidelijk af, waarna vrouwen in de overgang komen. De laatste menstruatie heet de menopauze. Na de menopauze maakt het lichaam minder oestrogenen aan dan tijdens de vruchtbare levensfase. Dat kan soms overgangsklachten geven, zoals opvliegers.

Oestrogenen hebben nog een functie: ze houden de botten stevig. Doordat na de menopauze minder oestrogenen worden aangemaakt, kunnen de botten brozer worden (botontkalking) en makkelijker breken.

Diënogest is een hormoon dat lijkt op het vrouwelijk geslachtshormoon progesteron. Vrouwen moeten een oestrogeenhormoon meestal combineren met een progestageenhormoon. Dit voorkomt dat het baarmoederslijmvlies bovenmatig gaat groeien en er mogelijk baarmoederkanker ontstaat. Vrouwen bij wie de baarmoeder is weggehaald hebben daarom geen progestageenhormoon nodig.

Diënogest werkt ook anti-androgeen, dat wil zeggen dat het de werking tegengaat van mannelijke geslachtshormonen. Sommige andere progestageenhormonen, die in menopauzemiddelen zitten, hebben een lichte werking als mannelijk hormoon. Vrouwen die gevoelig zijn voor deze mannelijke werking van progesteron of progestageenhormonen merken dit aan een vette huid, acne en haargroei op 'mannelijke` plaatsen, zoals op de borst, bovenbenen, bovenlip, kin en wangen.

Diënogest voorkomt een vette huid, acne en overmatige haargroei.

Bij dit middel gebruikt u het progestageenhormoon continu. Dit soort tabletten schrijven artsen voor als u al één tot twee jaar na de menopauze bent. U heeft dan geen menstruatie meer. De helft van de vrouwen krijgt de eerste maanden dat ze deze tabletten gebruiken last van wisselende doorbraakbloedingen. In de meeste gevallen heeft u hier na enkele maanden geen last meer van. Dan heeft u dus geen menstruaties of onttrekkingsbloedingen meer.

Artsen schrijven dit middel voor bij overgangsklachten.


Instructiefilmpje

Film 1 - Slikken van medicijnen


Highlight

  • Estradiol is een oestrogeenhormoon. Diënogest een progestageenhormoon. Het progestageenhormoon voorkomt bijwerkingen van het oestrogeenhormoon op de baarmoeder.
  • Bij overgangsklachten (zoals opvliegers). Overgangsklachten ontstaan door een tekort aan oestrogeenhormoon.
  • Na enkele weken heeft u minder klachten.
  • In het begin kunt u last krijgen van misselijkheid, hoofdpijn, pijnlijke borsten, dikke enkels en voeten en vaginaal bloedverlies. Meestal gaan deze bijwerkingen binnen 3 maanden vanzelf weg. Blijft u last houden? Raadpleeg dan uw arts.
  • Gebruik dit medicijn niet langer dan 1 of 2 jaar. Als u het langer gebruikt, heeft u meer kans op ernstige bijwerkingen, zoals borstkanker en hartvaatziekten.


Werking

Overgangsklachten

Door een tekort aan oestrogenen kunt u overgangsklachten krijgen, zoals opvliegers, zweetaanvallen, slaapproblemen, prikkelbaarheid en stemmingswisselingen. Het slijmvlies van de vagina kan droger worden, waardoor het vrijen moeilijker gaat en vaginale infecties makkelijker kunnen ontstaan. Het tekort ontstaat in de menopauze, maar ook na een operatieve verwijdering van de eierstokken. De menopauze begint dan eerder.

Werking
Estradiol vult de hoeveelheid oestrogenen aan. Het heeft een gunstige invloed op de overgangsklachten. Het progestageenhormoon diënogest is nodig voor vrouwen die hun baarmoeder nog hebben. Het voorkomt dat het baarmoederslijmvlies bovenmatig gaat groeien en er mogelijk baarmoederkanker ontstaat.

Artsen schrijven de combinatie van een oestrogeen met diënogest voor als andere progestageenhormonen een vette huid, acne of ongewenste haargroei veroorzaken of verergeren.

Effect
De gunstige werking bij overgangsklachten is pas na enkele weken merkbaar.

Lees meer over overgangsklachten . "


Bijwerkingen

Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

  • In het begin kunt u last krijgen van misselijkheid, hoofdpijn en pijnlijke of gespannen borsten.

    Deze klachten horen na enige tijd vanzelf over te gaan. Zo niet, neem dan contact op met uw arts of apotheker. Het kan zijn dat u minder sterke tabletten moet gebruiken.

  • Doorbraakbloedingen ('spotting`).

    Deze klachten horen na enige tijd vanzelf over te gaan. Als u last blijft houden, raadpleeg dan uw arts.

  • Vasthouden van vocht (dikke enkels en voeten). U merkt dit ook aan een toename van uw lichaamsgewicht. Hierdoor kan uw bloeddruk iets stijgen. 
    Heeft u al een hoge bloeddruk? Laat uw bloeddruk dan regelmatig controleren.

    U kunt vocht vasthouden als u tabletten gebruikt die te sterk zijn voor u. Als u na drie maanden last van dikke enkels houdt, raadpleeg dan uw arts. Het kan zijn dat u minder sterke tabletten moet gebruiken. Het is zelden zo ernstig dat u met dit middel moet stoppen.

  • Huidafwijkingen komen zelden voor, zoals bruine vlekken op de huid of huidirritatie onder invloed van zonlicht.

    Als u hier last van heeft, raadpleeg dan uw arts.

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

  • Stemmingsveranderingen, zoals depressie.

    Als u dit merkt, neem dan contact op met uw arts.

  • Minder zin in vrijen.

    De hormonen kunnen invloed hebben op uw zin in seks. Als u hier problemen mee heeft, overleg dan met uw arts.

  • Leveraandoeningen en galstenen. De galstenen zelf zijn vaak pijnloos, een enkele keer ontstaat er een galblaaskoliek. U merkt dit aan hevige pijnaanvallen in de bovenbuik. Waarschuw dan een arts. Een leveraandoening merkt u aan een gevoelige, opgezwollen buik of een gele verkleuring van het oogwit of van de huid. Waarschuw dan een arts.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

  • Trombose. Dit kunt u herkennen aan een dikke, harde, rode en pijnlijke plek op het been, soms aan pijn in de kuit en een zwaar gevoel in het been, zelden aan plotseling optredende kortademigheid, soms met pijn of het ophoesten van bloed.

    Waarschuw in deze gevallen onmiddellijk een arts, of ga meteen naar de Eerste-Hulpdienst.

  • Borstkanker

    Hoewel de kans klein is, is de kans ongeveer twee keer hoger dan bij vrouwen die geen hormonen gebruiken. Bij vrouwen die borstkanker hebben of hebben gehad, kan de tumor groeien of terugkomen door het gebruik van dit middel. U kunt dit middel daarom beter niet gebruiken. Overleg met uw arts over een mogelijk alternatief. Indien dit er niet is, kunt u bij sommige vormen van borstkanker, wanneer is aangetoond dat de tumor ongevoelig is voor hormonen, dit middel wel gebruiken.

  • Als u acute porfyrie heeft, een stofwisselingsziekte waarbij men aanvallen krijgt van buikpijn, braken, koorts en hartkloppingen: dit middel kan een aanval uitlokken.

    Geef aan de apotheek door dat u acute porfyrie heeft. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit middel of andere uitlokkende middelen niet krijgt.

  • Overgevoeligheid voor dit medicijn. Dit kan zich ook uiten in 'angio-oedeem': een zwelling van het gezicht, lippen, mond, tong of keel. U kunt hierbij erg benauwd worden.

    Als dit ontstaat, moet u onmiddellijk een arts opzoeken of naar de Eerste-Hulpdienst gaan. U mag dit soort middelen in de toekomst dan niet meer gebruiken. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn of een ander oestrogeenhormonen niet opnieuw krijgt.

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen


Gebruik

Kijk voor de juiste dosering op het etiket van de apotheek of in de bijsluiter.

Hoe?
Gebruik elke dag één tablet. Het maakt niet uit wanneer u begint. Bij ongeveer een kwart van de vrouwen kunnen doorbraakbloedingen ontstaan. Blijf gewoon doorgaan met elke dag het middel in te nemen.

Wanneer?
U mag het middel innemen op elk moment van de dag. Het beste kunt u een vast tijdstip kiezen, bijvoorbeeld `s ochtends bij het ontbijt, dan vergeet u minder snel een dosis.

Er zitten 28 tabletten in een strip. Na een strip Climodien begint men zonder pauzeweek aan de volgende strip.

Hoe lang?
U kunt de tabletten blijven gebruiken tot de klachten over zijn. Om na te gaan of uw klachten over zijn, kunt u in overleg met uw arts eenmaal per half jaar een stopperiode inlassen. Als de klachten dan terugkeren, kunt u in overleg met uw arts de behandeling weer voortzetten.

Omdat dit middel mogelijk de kans op borstkanker verhoogt, raadt men aan deze tabletten zo kort mogelijk te gebruiken. Namelijk niet langer dan één tot twee jaar.


Vergeten

Het is belangrijk dat u dit middel consequent blijft slikken. Mocht u toch een dosis vergeten, neem deze dan alsnog in binnen twaalf uur. Zijn de twaalf uur al verstreken, sla hem dan over. Neem geen dubbele dosering in.


Verboden

autorijden, alcohol drinken en alles eten?
Bij dit middel zijn hiervoor geen beperkingen.


Wisselwerking

Dit middel kan wisselwerkingen hebben met andere medicijnen.

Het medicijn waarmee de belangrijkste wisselwerking optreedt, is het volgende. In de tekst hieronder staat alleen de werkzame stof van dit medicijn, dus niet de merknaam. Of uw medicijn die werkzame stof bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje 'samenstelling'.

  • Tamoxifen en fulvestrant (anti-oestrogenen) en anastrozol, exemestaan en letrozol (aromatase-remmers) die gebruikt worden bij bepaalde vormen van borstkanker. Deze middelen en estradiol kunnen elkaars werking tegengaan. Overleg met uw arts.

Twijfelt u eraan of bovenstaande wisselwerking voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.


Zwangerschap

Zwangerschap
Gebruik dit middel NIET als u zwanger kunt worden. Deze tabletten zijn niet geschikt als anticonceptiepil. De anticonceptiepil bevat een zwaarder hormoon.

Als u niet zeker weet of u nog zwanger kunt worden, moet u extra maatregelen nemen, bijvoorbeeld door ook condooms te gebruiken. Mogelijk is een gewone anticonceptiepil geschikter voor u. Raadpleeg daarover uw arts. Als uw laatste menstruatie meer dan één jaar geleden was, zijn extra maatregelen waarschijnlijk niet meer nodig.

Borstvoeding
Dit middel wordt meestal alleen gebruikt door vrouwen die niet meer zwanger kunnen worden en dus geen borstvoeding geven.

Geeft u toch borstvoeding? Gebruik dit middel dan liever niet. De hormonen gaan in kleine hoeveelheden over in de moedermelk. Deze hoeveelheid is waarschijnlijk niet schadelijk voor de baby, maar estradiol vermindert de aanmaak van moedermelk. Daardoor kan de borstvoeding verminderen en krijgt de baby te weinig voeding. Dit is vooral een probleem gedurende de eerste zes weken, als de borstvoeding nog op gang moet komen.


Stoppen

U kunt met dit middel stoppen wanneer u wilt. Als u stopt terwijl u nog in de overgang bent, kunnen de klachten terugkeren. In dat geval kunt u in overleg met uw arts de behandeling weer voortzetten. Na het stoppen krijgt u geen ontwenningsverschijnselen.


Handelsinformatie

Estradiol is sinds 1928 internationaal op de markt. Diënogest sinds 1995.Tabletten met een combinatie van estradiol met diënogest zijn op recept verkrijgbaar onder de merknaam Climodien.


Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.