Actos

Active ingredient: pioglitazon

The text below is about the active substance pioglitazon


Introductie

Pioglitazon is een verlager van het bloedsuiker. Het zorgt ervoor dat suiker beter in de lichaamscellen wordt opgenomen.

Artsen schrijven het voor bij diabetes mellitus (suikerziekte).


Instructiefilmpje

Film 1 - Slikken van medicijnen


Highlight


Werking

Diabetes mellitus

Pioglitazon wordt gebruikt bij type-2-diabetes. Dit type diabetes werd vroeger ouderdomsdiabetes genoemd.

Verschijnselen
Bij diabetes is het bloedsuiker te hoog. Dit veroorzaakt dorst, een droge mond, veel plassen, wazig zien, moeheid, lusteloosheid en slecht genezende wonden. Verder is een te hoog bloedsuiker schadelijk, vooral voor de ogen, het hart, de nieren en de zenuwen.

Oorzaak
Hoe ontstaat dit te hoge bloedsuiker? Na een maaltijd maakt het lichaam suiker uit koolhydraten, bijvoorbeeld uit brood en aardappels. De suiker die zo in het bloed komt, kan worden gebruikt als brandstof, bijvoorbeeld door de hersenen. Ook slaan de lever en spieren suiker op, als voorraad voor later. Hiervoor hebben ze insuline nodig. Insuline wordt door de alvleesklier gemaakt.

Bij type-2-diabetes zijn de lever en spieren minder gevoelig voor insuline. Er is dan meer insuline van de alvleesklier nodig. Soms kan de alvleesklier niet zo veel insuline aanmaken. Het gevolg is dat niet alle suiker wordt opgeslagen en de het bloedsuiker stijgt.

Behandeling
Om uw bloedsuiker te verlagen kunt u meer bewegen en minder calorierijk eten. Het lichaam wordt dan weer gevoeliger voor insuline. Hierdoor is er minder insuline nodig om het bloedsuiker te verlagen.

Als dit niet voldoende helpt, zal uw arts meestal een bloedsuikerverlagend medicijn voorschrijven. In het algemeen schrijft uw arts eerst metformine voor, een andere bloedsuikerverlager. Pioglitazon wordt gebruikt als andere bloedsuikerverlagers onvoldoende helpen of niet worden verdragen. Het kan alleen of in combinatie met andere bloedsuikerverlagers gebruikt worden.

Werking
Dit medicijn verbetert de opname van suiker vanuit het bloed in de lichaamscellen en zorgt dat de lever minder suiker aan het bloed afgeeft. Hierdoor daalt hetbloedsuiker.

Pioglitazon werkt binnen 2 uur en de werking kan tot 24 uur aanhouden.

Effect
De verschijnselen van diabetes nemen geleidelijk af. Dorst, vaak plassen en een droge mond verdwijnen meestal binnen enkele dagen. Vermoeidheidsklachten verminderen meestal binnen enkele weken. Behalve als uw vermoeidheid door iets anders komt dan door de diabetes.

Het is belangrijk dat u dit medicijn uw leven lang elke dag inneemt. Op de lange termijn zult u minder kans hebben op oogschade, nierproblemen, slecht genezende wonden en zenuwpijn.

Lees meer over diabetes mellitus . "


Bijwerkingen

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

  • Gewichtstoename en toename van de eetlust

    Raadpleeg uw arts als uw gewicht teveel toeneemt.

  • Vocht vasthouden (oedeem). Dit merkt u vooral aan opgezwollen enkels en voeten.

    Mensen die al last van vocht vasthouden hebben, bijvoorbeeld door hartfalen zijn hier extra gevoelig voor. Overleg daarom voor gebruik met uw arts als u hartfalen of oedeem heeft.

  • Minder sterke botten

    Dit vergroot de kans op botbreuken, vooral voor bij vrouwen die al in de overgang zijn geweest en dit medicijn langdurig gebruiken. Heeft u botontkalking (osteoporose)? Overleg dan met uw arts voordat u dit medicijn gaat gebruiken. Voor gezonde botten is het belangrijk veel kalk te gebruiken, in de vorm van zuivelproducten of eventueel als tabletten. Ook lichaamsbeweging zorgt voor een actieve opbouw van de botten.

  • Gevoel van zwakte en zeer zelden slapeloosheid

  • Moeilijk een erectie kunnen krijgen

    Neem contact op met uw arts als u hier last van heeft.

  • Wazig zien in het begin van de behandeling. Ook kan uw gezichtvermogen de eerste maanden veranderen.

    Dit komt doordat uw ogen aan de veranderingen in de bloedglucose moeten wennen. Wacht dus liefst nog een aantal weken met het aanmeten van een (nieuwe) leesbril.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

  • Leverbeschadiging. U kunt dit merken aan een gevoelige, opgezwollen buik of een gele verkleuring van het oogwit of de huid.

    Overleg voor gebruik met uw arts als u last heeft van een verminderde werking van de lever. Uw arts kan uw leverwerking dan extra controleren.

  • Het risico op blaaskanker is verhoogd bij gebruik van dit middel

    Mensen die ooit blaaskanker hebben gehad, mogen dit middel daarom niet gebruiken. Raadpleeg onmiddellijk uw arts als bloed in uw urine heeft of pijn bij het plassen ervaart.

  • Lijdt u aan hartfalen en gebruikt u ook insuline? Dan kunt u meer last krijgen van opgezwollen enkels, benauwdheid en vermoeidheid.

    Overleg met uw arts als u last krijgt van opgezwollen enkels, benauwdheid en vermoeidheid.

  • Overgevoeligheid voor dit middel. Dit merkt u aan huiduitslag, galbulten en jeuk. Een ernstige overgevoeligheid is te merken aan benauwdheid of een opgezwollen gezicht.

    Overgevoeligheid voor dit middel. Dit merkt u aan huiduitslag, galbulten en jeuk. Gebruik dit middel dan niet meer. Een ernstige overgevoeligheid is te merken aan benauwdheid of een opgezwollen gezicht. Ga dan onmiddellijk naar een arts. In beide gevallen mag u dit middel in de toekomst niet meer gebruiken. Geef daarom aan de apotheek door dat u overgevoelig bent voor pioglitazon. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit middel of soortgelijke middelen niet opnieuw krijgt.

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen


Gebruik

Kijk voor de juiste dosering op het etiket van de apotheek.

Wanneer?
U mag dit medicijn innemen op elk moment van de dag. Het beste kunt u een vast tijdstip kiezen, dan vergeet u minder snel een dosis.

Vasten
Als u diabetes heeft en u wilt vasten tijdens de ramadan: dit kan uw bloedsuiker ontregelen. U kunt overdag eerder een 'hypo' krijgen en 's nachts kan uw bloedsuiker te hoog worden door de zware maaltijd (iftar).

Overleg met uw arts of apotheker hoe u uw medicijnen moet aanpassen omdat u overdag niet eet. Meestal moet u tijdens het vasten het medicijn op andere tijden en in een andere dosering gebruiken. Ook is het soms nodig tijdelijk over te stappen op een ander medicijn.

Hoe lang?
Als dit medicijn uw bloedsuiker voldoende naar beneden brengt, moet u het waarschijnlijk uw leven lang gebruiken.

Het is mogelijk dat u na enige maanden of jaren merkt dat het niet meer zo goed werkt als voorheen. Neem dan contact op met uw arts. Mogelijk kunt u er een andere bloedsuikerverlager of insuline bij gebruiken.


Vergeten

Het is belangrijk dit medicijn consequent in te nemen. Mocht u toch een dosis vergeten zijn:

U gebruikt dit medicijn 1 keer per dag: duurt het nog meer dan 8 uur voor u de volgende dosis normaal inneemt? Neem de vergeten dosis dan alsnog in. Duurt het nog minder dan 8 uur? Sla de vergeten dosis dan over.


Verboden

autorijden?
Als u pioglitazon gebruikt in combinatie met een ander bloedsuikerverlagend medicijn heeft u kans op een hypo. Het kan dan gevaarlijk zijn aan het verkeer deel te nemen. U mag daarom alleen autorijden als u doorgaans een hypo goed voelt aankomen. U kunt hier dan op een goede manier op reageren. Overleg hierover met uw arts.

Let op: ook diabetes kan een reden zijn dat u niet mag autorijden. Hiervoor gelden bepaalde keuringseisen. Wilt u meer informatie over autorijden bij bepaalde aandoeningen? Kijk dan op de website van het CBR.

Mag u wel autorijden?
Houd dan rekening met de volgende adviezen:

  • Rijd alleen als u zich goed voelt.
  • Meet altijd voor u vertrekt uw bloedsuiker.
  • Zorg dat u druivensuiker of suikerklontjes in de auto bij de hand heeft.
  • Heeft u tijdens het autorijden een (dreigende) hypo?
    - Zoek een veilige plek en breng de auto daar tot stilstand.
    - Eet wat druivensuiker of suikerklontjes.
    - Controleer uw bloedsuiker en rijd pas verder als deze hoger is dan 6 mmol/liter.

alcohol drinken?
Alcohol kan een 'hypo' veroorzaken en uw lichaam herstelt hier trager van. Drink liever geen alcohol of hooguit 1 glas per dag. Probeer het drinken van alcohol eerst met mate. U kunt dan zelf inschatten of u er veel last van krijgt. Drink de alcohol wel op een gevulde maag, anders is het effect op de bloedsuiker te sterk.

alles eten?
Houd bij wat en hoeveel u eet. Bij diabetes is een goed gewicht erg belangrijk. Als u overgewicht heeft, is het daarom aan te raden af te vallen. Raadpleeg eventueel een diëtist. Bovendien is het belangrijk dat u de koolhydraten in uw eten zo veel mogelijk over de dag verspreidt. Koolhydraten zitten vooral in voedingsmiddelen als brood, rijst, aardappelen, fris, koek, snoep en chips.


Wisselwerking

Dit medicijn heeft wisselwerkingen met andere medicijnen.

In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje 'samenstelling'.

De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn de volgende:

  • Andere bloedsuikerverlagers. Bij de combinatie kunt u last krijgen van een 'hypo' Vaak is het de bedoeling verschillende bloedsuikerverlagers samen te gebruiken als een van deze medicijnen afzonderlijk niet meer voldoende werkt. Deze wisselwerking geldt niet voor combinaties met de bloedsuikerverlager metformine.
  • Ritonavir , een medicijn tegen virusinfecties, zoals het hiv. Dit medicijn kan de werking van pioglitazon versterken, waardoor bijwerkingen en een hypo kunnen ontstaan.

Twijfelt u eraan of bovenstaande wisselwerking voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.


Zwangerschap

Zwangerschap
Overleg met uw arts. U kunt dit medicijn beter NIET gebruiken als u zwanger bent of binnenkort wilt worden. Over het gebruik van dit medicijn tijdens de zwangerschap is nog te weinig bekend. Als u zwanger bent of binnenkort wilt worden, zult u meestal (tijdelijk) over moeten stappen op een insuline. Overleg hierover met uw arts.

U moet tijdens uw zwangerschap onder strikte controle blijven. Grote schommelingen in uw bloedsuiker kunnen schadelijk zijn voor u en voor de groei en ontwikkeling van uw kind. Neem daarom contact op met uw arts zodra u zwanger bent, of dit binnenkort wilt worden.

Borstvoeding
Wilt u borstvoeding geven, overleg dan met uw arts. Het is niet bekend of dit medicijn in de moedermelk terechtkomt en of het schadelijk voor de baby is. Meestal zult u moeten overstappen op insuline of een ander medicijn waarvan bekend is dat u het veilig kunt gebruiken.


Stoppen

Als u stopt met dit medicijn zal uw bloedsuiker waarschijnlijk weer stijgen. Stop daarom alleen als uw arts dat adviseert, bijvoorbeeld omdat u overstapt op een ander bloedsuikerverlager.

Bij ernstige ziekte en als u moet worden geopereerd, kan uw bloedsuiker te sterk sterk stijgen of te veel variëren. Dit medicijn voldoet dan niet. U zult dan tijdelijk moeten overstappen op insuline. Overleg met uw arts wat u in dit specifieke geval moet doen.

Heeft u diabetes type 2 en denkt u erover na om te stoppen met dit medicijn? Lees voor meer informatie het thema 'Kan ik stoppen met mijn medicijnen tegen diabetes type 2 (suikerziekte)?'.


Handelsinformatie

Pioglitazon is sinds 1999 internationaal op de markt. Het is op recept verkrijgbaar in tabletten onder de merknaam Actos en als het merkloze Pioglitazon.

Pioglitazon wordt ook gebruikt in combinatie met een andere werkzame stof onder de merknaam Competact.


Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.