ceftazidim

Introductie

Ceftazidim behoort tot de cefalosporine-antibiotica. Cefalosporine-antibiotica doden veel soorten bacteriën.

Artsen schrijven het voor bij infecties met bacteriën, zoals longontsteking, blaasontsteking, huidinfecties, hersenvliesontsteking, bij cystische fibrose, sepsis en bij gehoorgangontsteking en middenoorontsteking.


Highlight

  • Ceftazidim doodt bacteriën (antibioticum). Werkt binnen een paar dagen.
  • Bij infecties van longen, blaas, huid, gehoorgang en middenoor. En bij hersenvliesontsteking, sepsis en cystische fibrose.
  • Een arts of verpleegkundige dient de injectie of het infuus toe. De injectieplaats kan pijnlijk, rood of gezwollen zijn. De injectievloeistof bevat daarom vaak ook de pijnstiller lidocaïne, zodat de injectie minder pijnlijk is.
  • U kunt last krijgen van diarree, buikpijn, misselijkheid en braken. Diarree kunt u ook nog krijgen enkele weken nadat u bent gestopt met ceftazidim. Meestal gaat dit binnen enkele dagen over. Waarschuw bij ernstige diarree een arts.
  • Huiduitslag komt voor. Een enkele keer komt dit door allergie. Ook kunt u benauwd worden, koorts krijgen of flauwvallen. Raadpleeg dan meteen een arts. Als u allergisch bent, mag u dit medicijn niet meer gebruiken. Geef door aan uw apotheker dat u allergisch bent voor ceftazidim.


Werking

Infecties met bacteriën

Werking
Na toediening verspreidt ceftazidim zich via het bloed in het lichaam. Het komt in de meeste weefsels terecht en in de urine. Het werkt tegen veel soorten bacteriën.

Behandeling
Artsen schrijven ceftazidim voor bij bepaalde infecties met bacteriën.

Dit medicijn wordt soms uit voorzorg toegepast voorafgaand aan een operatie aan de prostaat om de kans op een infectie te verkleinen.

Bij de meeste infecties komen andere antibiotica eerder in aanmerking, zoals penicillines, doxycycline of nitrofurantoïne. Ceftazidim wordt alleen gebruikt voor infecties, waarbij de eerste-keuze-antibiotica niet goed werken. Bijvoorbeeld omdat de bacterie ongevoelig is voor deze antibiotica. Ceftazidim werkt dan vaak wel. Het is een ‘reserve’-antibioticum. Artsen schrijven het zo min mogelijk voor, om te voorkomen dat bacteriën er ongevoelig (resistent) voor worden.
Ceftazidim is bruikbaar bij veel verschillende soorten infecties, zoals infecties van luchtwegen, urinewegen en huid.

Effect
De injectie werkt binnen 1 uur. Eén dosis werkt 8 tot 12 uur. Na een paar dagen van gebruik merkt u dat de klachten van de infectie afnemen.

Lees meer over infecties met bacteriën . "

Longontsteking

Verschijnselen
Een longontsteking is een infectie van het longweefsel. U voelt zich flink ziek, heeft koorts en moet vaak hoesten. Ook kunt u slijm ophoesten. Het ademen kan pijnlijk zijn en u bent vaak benauwd.

Behandeling
Een longontsteking wordt meestal behandeld met penicillines, doxycycline of azitromycine.

Ceftazidim wordt alleen gebruikt als de eerste-keuze-antibiotica niet goed werken. Bijvoorbeeld omdat de bacterie ongevoelig is voor deze antibiotica.

Ceftazidim werkt dan vaak wel. Het is een ‘reserve’-antibioticum. Artsen schrijven dit medicijn zo min mogelijk voor, om te voorkomen dat bacteriën er ongevoelig (resistent) voor worden.

Effect
De injectie werkt binnen 1 uur. Eén dosis werkt 8 tot 12 uur. Na een paar dagen van gebruik merkt u dat de klachten van de infectie afnemen.

Lees meer over longontsteking . "

Blaasontsteking bij vrouwen

Bacteriën kunnen via de plasbuis in de blaas terechtkomen en zo voor blaasontsteking zorgen. Dit geeft klachten als vaak moeten plassen, terwijl u per keer weinig plast. Het plassen is pijnlijk of branderig.
Soms kunnen de bacteriën vanuit de blaas verder het lichaam indringen en in het nierbekken terecht komen. Daar veroorzaken de bacteriën een nierbekkenontsteking. Dit geeft klachten als hoge koorts, koude rillingen, misselijkheid en pijn in de rug of zij. Ook kan er bloed in de plas zitten.

Behandeling
Bij vrouwen die niet zwanger zijn en geen andere klachten hebben, kan een blaasontsteking vanzelf overgaan. Als u de klachten echter vervelend of pijnlijk vindt, kan uw arts een antibioticum voorschrijven. Meestal is dit nitrofurantoïne.

Ceftazidim wordt alleen gebruikt als de antibiotica van eerste keuze niet goed werken. Bijvoorbeeld omdat de bacterie ongevoelig is voor deze antibiotica. Ceftazidim werkt dan vaak wel.

Effect
De injectie werkt binnen 1 uur. Eén dosis werkt 8 tot 12 uur. Na een paar dagen merkt u dat de klachten van de infectie minder worden.

Lees meer over blaasontsteking bij vrouwen . "

Blaasontsteking bij mannen

Bacteriën kunnen via de plasbuis in de blaas terechtkomen en zo voor blaasontsteking zorgen. Dit geeft klachten als vaak moeten plassen, terwijl u per keer weinig plast. Het plassen is pijnlijk of branderig.
Soms kunnen de bacteriën vanuit de blaas verder het lichaam indringen en in het nierbekken terecht komen. Daar veroorzaken de bacteriën een nierbekkenontsteking. Dit geeft klachten als hoge koorts, koude rillingen, misselijkheid en pijn in de rug of zij. Ook kan er bloed in de plas zitten.

Behandeling
Bij mannen met klachten van een blaasontsteking kan uw arts een antibioticum voorschrijven. Meestal is dit nitrofurantoïne.

Als de infectie ook het nierbekken of de prostaat heeft bereikt, kan uw arts een antibioticum voorschrijven. Ceftazidim wordt alleen gebruikt als de antibiotica van eerste keuze niet goed werken. Bijvoorbeeld omdat de bacterie ongevoelig is voor deze antibiotica. Ceftazidim werkt dan vaak wel.

Effect
De injectie werkt binnen 1 uur. Eén dosis werkt 8 tot 12 uur. Na een paar dagen merkt u dat de klachten van de infectie minder worden.

Lees meer over blaasontsteking bij mannen . "

Huidinfectie

De huid kan geïnfecteerd raken met bacteriën, schimmels of virussen. Antibiotica helpen alleen bij infecties met bacteriën.  De meeste infecties met bacteriën gaan vanzelf over. Dan is een antibioticum niet nodig.

Behandeling
Als wel een antibioticum nodig is, schrijven artsen meestal een antibioticum in een crème voor. Een enkele keer is het nodig om een antibioticum in te nemen.

Meestal kiest uw arts dan voor penicilline. Als dit niet voldoende werkt of niet gebruikt mag worden, kan de arts ceftazidim voorschrijven. Ceftazidim is een ‘reserve’-antibioticum. Artsen schrijven het alleen voor bij zeer ernstige infecties met bacteriën die voor andere antibiotica ongevoelig (resistent) blijken.

Werking
Ceftazidim bestrijdt veel bacteriën die een rol spelen bij huidinfecties.
De injectie werkt binnen 1 uur. Eén dosis werkt 8 tot 12 uur. Na een paar dagen van gebruik merkt u dat de klachten van de infectie afnemen.

Lees meer over huidinfectie . "

Hersenvliesontsteking

Verschijnselen
Verschijnselen van hersenvliesontsteking zijn koorts, spierpijn, koude rillingen, hoofdpijn, misselijkheid, verwardheid, overgevoeligheid voor licht en geluid, lusteloosheid en pijnlijke gewrichten. Vaak ontstaat nekstijfheid, u kunt de kin dan niet meer op de borst doen.

In sommige gevallen kunnen kleine huidbloedinkjes ontstaan. Als u hierop duwt met een glas, blijven deze kleine paarsrode vlekjes zichtbaar - ze verbleken niet bij drukken. Dit ontstaat als de bacterie in het bloed terechtkomt en daar gaat groeien. Dit is een zeer ernstige situatie, die snelle opname in het ziekenhuis nodig maakt.

Oorzaak
Hersenvliesontsteking is een ontsteking van de vliezen rond de hersenen door bepaalde virussen of bacteriën. Het wordt ook wel meningitis of nekkramp genoemd.

Behandeling
Wanneer de verwekker een bacterie is, schrijft de arts meestal het antibioticum benzylpenicilline voor. Bij onvoldoende werking of bij allergie voor dit antibioticum kan de arts  een cefalosporine-antibioticum voorschrijven, zoals ceftriaxon of ceftazidim.

Effect
De injectie werkt binnen 1 uur. Eén dosis werkt 8 tot 12 uur. Na een paar dagen van gebruik merkt u dat de klachten van de infectie afnemen.

Lees meer over hersenvliesontsteking . "

Cystische fibrose

Cystische fibrose (CF), ook wel cystic fibrosis of taaislijmziekte genoemd, is een erfelijke ziekte.

Verschijnselen
De klieren van de longen, alvleesklier, lever, darmen, huid en mond maken slijm aan, dat onder meer zorgt voor transport van afvalstoffen.

Bij cystische fibrose is het slijm veel taaier dan normaal. Ook het slijm in de luchtwegen. Ingeademde bacteriën en virussen zijn daardoor moeilijk op te hoesten. Ze blijven achter in de longen, waardoor veel luchtweginfecties optreden.

Behandeling
Wanneer de verwekker van de luchtweginfectie een bacterie is, kan uw arts een infuus met ceftazidim voorschrijven.

Lees meer over cystische fibrose . "

Gehoorgangontsteking

De gehoorgang is het deel van het oor dat toegang geeft tot het trommelvlies. Het wordt met oorsmeer beschermd tegen bacteriën, virussen, schimmels, stof en andere indringers.

Verschijnselen en oorzaak
Bij een gehoorgangontsteking is de huid van deze doorgang ontstoken. Verschijnselen kunnen zijn: pijn, jeuk, schilfering, roodheid en zwelling. Soms komt er vocht uit het oor en hoort u minder goed.

De ontsteking ontstaat meestal door verstoring van de natuurlijke bescherming door oorsmeer. Door het oor schoon te maken met een wattenstaafje, beschadigt u bijvoorbeeld de beschermlaag van het oorsmeer. Het kan ook ontstaan door dragen van een gehoorapparaat en door achterblijvend vocht in het oor, bijvoorbeeld na zwemmen.

Behandeling
Meestal zal uw arts de gehoorgang schoonmaken. De ontsteking verdwijnt dan meestal na één tot twee weken vanzelf. Maak zelf uw oren nooit van binnen schoon, gebruik zeker geen wattenstaafjes in de gehoorgang. 

Als de ontsteking niet vanzelf overgaat, schrijft uw arts meestal oordruppels met aluminiumacetotartraat of zure oordruppels voor. Als er sprake is van een infectie met bacteriën kan uw arts polymyxine B oordruppels voorschrijven.

Artsen schrijven alleen ceftazidim voor als de eerste-keuze-antibiotica niet goed werken en bij een ernstige gehoorgangontsteking. Bijvoorbeeld omdat de bacterie ongevoelig is voor deze antibiotica. Ceftazidim werkt dan vaak wel. Het is een ‘reserve’-antibioticum. Artsen schrijven dit medicijn zo min mogelijk voor, om te voorkomen dat bacteriën er ongevoelig (resistent) voor worden.

Effect
De injectie werkt binnen 1 uur. Eén dosis werkt 8 tot 12 uur. Na een paar dagen van gebruik merkt u dat de klachten van de infectie afnemen.

Lees meer over gehoorgangontsteking . "

Middenoorontsteking

Verschijnselen
Bij een middenoorontsteking is de binnenkant van het oor ontstoken. Dit is het gedeelte dat zich achter het trommelvlies in het oor bevindt. Dit geeft een drukkende oorpijn, soms met koorts of een loopoor.

Behandeling
Meestal gaat een middenoorontsteking na een paar dagen vanzelf over. Een antibioticum is dan niet nodig. Bovendien werkt een antibioticum alleen als de infectie door een bacterie is veroorzaakt. In de meeste gevallen is de veroorzaker een virus.

Als de veroorzaker een bacterie is, wordt soms een antibioticum gegeven. Meestal kiest een arts dan voor amoxicilline, azitromycine of co-trimoxazol.

Artsen schrijven alleen ceftazidim voor als de eerste-keuze-antibiotica niet goed werken. Bijvoorbeeld omdat de bacterie ongevoelig is voor deze antibiotica. Ceftazidim werkt dan vaak wel. Het is een ‘reserve’-antibioticum. Artsen schrijven dit medicijn zo min mogelijk voor, om te voorkomen dat bacteriën er ongevoelig (resistent) voor worden.

Effect
De injectie werkt binnen 1 uur. Eén dosis werkt 8 tot 12 uur. Na een paar dagen van gebruik merkt u dat de klachten van de infectie afnemen.

Lees meer over middenoorontsteking . "

Sepsis

Bij een sepsis probeert uw lichaam een infectie af te weren. Uw lichaam reageert zo heftig op de infectie, dat u ernstige ziekteverschijnselen kunt krijgen. Ook bacteriën in het bloed of bepaalde gifstoffen kunnen zo'n reactie geven.

Verschijnselen
Een sepsis merkt u aan koorts, een snelle ademhaling en een snelle hartslag. Bij een ernstige sepsis kan uw bloeddruk dalen en uw organen, zoals uw nieren, kunnen te weinig bloed krijgen. Dit kan ervoor zorgen dat uw organen het niet meer doen. Dit kan levensbedreigend zijn.

Oorzaak
Een sepsis komt vaak door een infectie met een bacterie, maar kan ook komen door infecties met virussen of schimmels. Allerlei soorten infecties kunnen een sepsis veroorzaken, zoals, griep, een blaasontsteking, longontsteking of hersenvliesontsteking.

Behandeling
Bij een milde sepsis kan uw huisarts antibiotica voorschrijven. Er zijn verschillende soorten antibiotica. De keuze van het antibioticum bij sepsis hangt af van welke bacterie de sepsis veroorzaakt en voor welke antibiotica deze bacterie gevoelig is. 
Een ernstige sepsis wordt behandeld in het ziekenhuis.

Hoe ceftazidim werkt, kunt u in bovenstaande tekst over Infecties met bacteriën lezen.

Lees meer over sepsis . "


Bijwerkingen

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

  • Bij toediening in een spier (intramusculair): pijn, roodheid en zwelling op de injectieplaats

    De injectievloeistof bevat behalve ceftazidim vaak ook het pijnstillende medicijn lidocaïne, zodat de injectie minder pijnlijk is.

  • Bij toediening in een ader (intraveneus): irritatie van de wand van het bloedvat, waar de injectie of infuus is gegeven. Dit is te merken aan pijn, roodheid en zwelling op die plaats.

    Om de kans hierop te verkleinen zal de arts of verpleegkundige de injectie niet in een keer geven, maar de vloeistof in een paar minuten laten inlopen. Ook is het soms mogelijk het medicijn gedurende bijvoorbeeld een half uur met een infuus te krijgen.

  • Maagdarmklachten, zoals diarree. Zeer zelden buikpijn, misselijkheid en braken.

    De diarree kan ook nog optreden enkele weken nadat u bent gestopt met het medicijn. Het gaat meestal binnen enkele dagen over. Zeer zelden ontstaat een ernstige vorm van diarree. Neem contact op met uw arts als u meermalen per dag waterdunne ontlasting heeft en daarbij ook moet overgeven en koorts heeft.

  • Overgevoeligheid voor dit medicijn. Dit merkt u aan huiduitslag, galbulten en jeuk.
    In zeer zeldzame gevallen ontstaat een ernstige overgevoeligheid. Dit is te merken aan blaren op de lippen en op de slijmvliezen van de mond en geslachtsdelen, koorts, opgezwollen mond, tong, keel of gezicht, ademhalingsproblemen en flauwvallen. Raadpleeg meteen een arts of Eerste-Hulpdienst.
     

    Kreeg u bij eerder gebruik van een cefalosporine-antibioticum een allergische reactie Raadpleeg dan eerst uw arts.
    Bent u overgevoelig voor ceftazidim, dan is er een kans dat u ook overgevoelig bent voor antibiotica van het penicillinetype (dit heet 'kruisovergevoeligheid').
    Als u overgevoelig blijkt te zijn, mag u dit medicijn in de toekomst niet meer gebruiken. Geef aan de apotheker door dat u overgevoelig bent voor ceftazidim. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn niet opnieuw krijgt.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

  • Ontstoken slijmvliezen van mond(hoeken), keelholte, vagina of anus

    Het betreft meestal een candida-infectie (schimmel) van de slijmvliezen. Dit ontstaat doordat het normale evenwicht tussen schimmels en bacteriën is verstoord. Raadpleeg uw arts als u hier last van heeft.

  • Hoofdpijn en duizeligheid

  • Koorts, zwak gevoel, grieperigheid. Raadpleeg uw arts bij hoge koorts of erg ziek zijn.

     

  • Tekorten aan bepaalde bloedcellen. Waarschuw uw arts bij een of meer van de volgende verschijnselen: onverklaarbare blauwe plekken, extreme vermoeidheid, keelpijn met koorts en blaren in de keel of neusbloedingen.

    Bij gebruik langer dan 14 dagen zal uw arts regelmatig uw bloed controleren op eventuele afwijkingen.

  • Leveraandoeningen. Bij pijn in de bovenbuik, een gele verkleuring van de ogen, ontkleurde ontlasting of zeer donkere urine, moet u de arts waarschuwen.

  • Epileptische aanval bij mensen met epilepsie die een hoge dosering van dit medicijn gebruiken. Raadpleeg uw arts als u aan epilepsie lijdt. Uw arts kan beoordelen of u dit medicijn veilig kunt gebruiken.

  • Wazig zien, slecht zien en vermoeide ogen. Raadpleeg uw arts als u slechter gaat zien.

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen


Gebruik

Hoe?

  • Injectie in de spier: de arts of verpleegkundige zal de vloeistof meestal in de bilspier injecteren.
  • Injectie in de ader: de arts of verpleegkundige zal de vloeistof langzaam in 3 tot 5 minuten in de ader injecteren.
  • Via een infuus: een infuus duurt meestal ongeveer 30 minuten.

Wanneer?

  • Bij een infectie wordt dit medicijn een aantal maal per dag toegediend als injectie of als infuus.
  • Bij prostaat- of urinewegoperaties: om een infectie van de prostaat en plasbuis te voorkomen, krijgt u meestal vlak voor de operatie dit medicijn toegediend. Vlak voor het verwijderen van de katheter krijgt u dan meestal nog een dosis toegediend.

Hoelang?
Ceftazidim gebruikt u bijna altijd als een kuur. Hoelang de kuur duurt, hangt af van de aandoening waarvoor u het medicijn gebruikt.

Hou er rekening mee dat u de kuur niet mag onderbreken en geheel moet afmaken. Als u eerder stopt, zijn de bacteriën meestal nog niet volledig verdwenen en kunt u opnieuw klachten krijgen.


Vergeten

Het is belangrijk de kuur af te maken. Indien uw arts of (wijk)verpleegkundige niet op tijd komt voor de injectie of het infuus, neem dan zo snel mogelijk contact met hen op.


Verboden

autorijden, alcohol drinken en alles eten?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.


Wisselwerking

Dit medicijn heeft wisselwerkingen met andere medicijnen. In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje 'samenstelling'.

De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn de volgende.

  • Antibiotica van het tetracycline-type (zoals doxycycline, minocycline en tetracycline). Deze antibiotica en ceftazidim werken elkaar tegen. Een ernstige infectie kan hierdoor minder goed worden bestreden.
  • De antistollingsmiddelen acenocoumarol en fenprocoumon. Ceftazidim kan de bloedstolling ontregelen. Vertel de trombosedienst dat u een antibioticum gebruikt of heeft gebruikt.
  • De capsules met buiktyfusvaccin worden door ceftazidim onwerkzaam. Dit is geen probleem wanneer er 3 dagen tussen toediening van de verschillende medicijnen zit. Zit er minder dan 3 dagen tussen beide medicijnen, neem dan contact op met uw arts. Het is mogelijk het vaccin via een injectie te krijgen. De wisselwerking treedt dan niet op.

Twijfelt u eraan of bovenstaande wisselwerking voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.


Zwangerschap

Zwangerschap
U kunt dit medicijn veilig gebruiken als u zwanger bent of binnenkort wilt worden. Het wordt al jarenlang gebruikt door vrouwen die zwanger zijn of willen worden zonder problemen met de vruchtbaarheid, voor de zwangerschap of voor het kind.

Borstvoeding
U kunt dit medicijn veilig gebruiken als u borstvoeding geeft. Het medicijn komt in kleine hoeveelheden in de moedermelk terecht, maar is niet schadelijk voor het kind.


Stoppen

Als u te vroeg stopt, zijn de bacteriën waarschijnlijk nog niet volledig verdwenen en kunt u opnieuw klachten krijgen. Maak daarom de hele kuur af.

Als u allergische reacties of ernstige bijwerkingen krijgt, moet u wel stoppen. Neem in dat geval direct contact op met uw arts.


Handelsinformatie

Ceftazidim is sinds 1983 internationaal op de markt. Het is op recept verkrijgbaar als het merkloze Ceftazidim in injecties en infusen.


Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.